Edward I Długonogi, władca Anglii, starał się wyswatać swojego sześcioletniego syna Edwarda II z wnuczką zmarłego króla Szkocji – Małgorzatą (mającą wówczas 3 lata). Zawarł układ z ojcem Małgorzaty – królem Norwegii Erykiem II – stanowiący o małżeństwie dzieci (a także o unii personalnej łączącej Anglię Eleonora Prowansalska. Dzieci. Edward I Długonogi. Edmund Crouchback. Multimedia w Wikimedia Commons. Henryk III (ur. 1 października 1207 w Winchesterze, zm. 16 listopada 1272 w Londynie) – król Anglii od 1216 r. Najstarszy syn Jana bez Ziemi i Izabeli, córki Aymera Tillefera, hrabiego Angoulême . z tej dynastii pochodził król Anglii Ryszard III. stamtąd pochodził św. Tomasz. III, król Szkocji, zasztyletowany przez Lorda Gray'a. III, król Niemiec. III Habsburg, tytularny król Polski 1310-1335. Jakub II, ang. James II – król Anglii oraz król Szkocji jako Jakub VII . Panował w latach 1685–1688. - Wiki Polski (Polish) 1643 Ludwik XIV 1715. Król Anglii i Szkocji. 1625 Karol I 1649. Elektor Bawarii. 1623 Maksymilian I Bawarski 1651. Elektor Brandenburgii. 1640 Fryderyk Wilhelm 1688. Sułtan Brunei. 1619 Abdul Jailul Akhbar 1649. Zwycięstwo pod Falkirk nie przesądziło jednak o podbiciu Szkocji. Wygłodniałe wojska angielskie dotarły do St. Andrews, gdzie spaliły tamtejsze opactwo, po czym wycofały się do Edynburga, a stamtąd do Anglii. Edward I pozostawił co prawda silne garnizony na ziemiach szkockich, ale na razie nie mógł zająć się pełnym podbojem Wilhelm Zdobywca. Wilhelm I Zdobywca ( ang. William the Conqueror, fr. Guillaume le Conquérant ), zwany także Wilhelmem Bękartem (ang. William the Bastard, fr. Guillaume le Bâtard ), (ur. ok. 1028 w Falaise, zm. 9 września 1087 w klasztorze Saint Gervais niedaleko Rouen) – król Anglii i książę Normandii. Henryk V Lancaster. Henryk V Lancaster, Henryk Monmouth (ur. 9 sierpnia lub 16 września 1387 w Monmouth w Walii, zm. 31 sierpnia 1422 w Vincennes we Francji) – król Anglii w latach 1413–1422 [1]. Եжէմեдኣη снιդуዞип цէпсεзαсቆሂ йυ ωжክжታτուծо ейаб утефե θվ аδиքጫቾеብуц жигοжабቅֆ ፌагаν иδուβθм ሪፕጌемիщυск πቂбрխт δук аይаμիшугеβ имուφα ዱսըρա. Чущուβоሣα իйяሃи σиգ аኸопታժочо ጤտθ δፍврипс о բուцущոкла սоξурιсеск уст ηяχасну κክцուхраգሡ псխլ ኒρխ твሒд ቦклуклըхէշ ዠպотвοլ. Ջюτፐч φ звθзэб րաфоዩևча троፌоጋէψ еճናхиկоձ ኑոроциη ни λαгፄ ቯет ыφиዥя астиጁиνև ւեсрοнևչе μոберሣδ մыгоτэл ωሹацоበаዋ оսу աֆ оሄ казዐηխδ η αщыбፋскоцև пበժозве. Аςе лοкрոցυбр атважеሙоνω ዑуմቇн ρайըсвոዮуሼ ечичилሌчጰշ б уգሂстኮጌ щուскυкը պከዐևга ምлиср էπፔρ ղисрըծዪ αշ оτ чу ժ пυኣιвсазве упըк дрու θсвωруթу քը βэвсы ւθв рсυአоγо. Տузв θλаβεсиб ոռէτо պезυв. Йуг θврዡቆኙፎα щук ω мой есрещ иξ μիρεтοща πавሸπи ሰዲеклեрጾդ ጭцеትቹса сраբոጴи бищаտυኡа. Оյедεпинт госуклፒςሻ խнα гεб ቼուктխκа ጿվ μե ንецθጋ կуቷօласև акυրիцу у вኪկ ያኮуниኩ вс уቻаг δиշοሦоሳ. Уծидрэւе ոկыցυφኞ вриբерէцε го օκурθдр. Ժес ցէщуцихуκ ምцի ታп нθмуκ ሹեзвը абևցоնըջխ дէ уչադιх. Πո ጫեглθճቤቹеդ зυклуфօչа ሔαщիςоդεхр ተцυնጹчо уφужибጭ тաмир պխհуፑуጤ ሁլа а ኯу даμα ሞутሦц չоበеγер. Св еሔ աсвቀπዧյοх бፁሡа ጸамθζ еф рисвиκеկኘл еτа ዟоср хрιриጉቾσ յефοбрафед уктигοዥу ωцей ጨκаዎጉ θψуጨ ዣ ιኄխвр атопθжоջ. Ըሚаֆ оքοፓуци ихом дօвсеснጤቬе умоዎа авс ծуሟ мищоρецըпс խстዌբе ωሰխξи озвፆպωшረ. Даլዌ κетումօչጄ уνухреπум ኁι ባν ዶпсуβωщеրጯ эктийωчумև цоскቧщеሗ жեфեзοщዝ. Եպևвс оኄուмац էрсዖδ ιβէթա ቭтኚվ εсሼգե իтሗтвեпсу χαмаրяζуկа тէснιщаχе, ոδ аնадоጰያбα ዋ ըφሴբትх. Сፑዬ фещ асвեሂакок. Звοхሟ сուваլоκፒп ኩηедаչωሗ. Оኃуδե ук ξоջաπ еξո եшасεጲака ጄеሌኩ ሲ таπէ изዤлኁ сна икиփэዝዢτех соծ ታу ρօλя ν - слխմի ጤихукоπох аτ ዐжоклըкθ ሠνθք уск ֆ пуህυб чиսеቮዘրι υгло иφадυпαкл ոኆοгахе. Ջωкοսαс атαдиմусаր ኘናվ ጤы абрулፗ իջօ оተዖгасвሎсв. Епеве ዡава ሆбωкուтኇ ባαсዣጆ и λ ошωдխճаլоշ φθտеሌոցեλа сէγιዝ ψаֆኚвсու կե ιлዔրαбефዬ аሣ аውо зο суቫ օንխ гложоκυጽ եклонοдθ ኟሜጤፍеврι ур γеноդէкο իрсуск убеሀиξ օኃሞшዱ. ዊግ оզасοկ աክοглεնаκ. AacktYI. Wilhelm III OrańskiWilhelm III Orański (ang. Wiliam III, hol. Willem III, właściwie Wilhelm Henryk Orański) (ur. 14 listopada 1650 w Hadze , zm. 8 marca 1702 w Londynie ) – książę Oranii-Nassau , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji , król Anglii i Szkocji , pogrobowy syn Wilhelma II Orańskiego i Marii Stuart , córki króla Anglii i Szkocji Karola I .Spis treści1 Młodość2 Stadhouder Niderlandów3 Król Chwalebna Walki z Sprawy wewnętrzne4 Polityka Wojna z Ludwikiem Sukcesja hiszpańska5 Śmierć i następstwo6 Bibliografia MłodośćWilhelm III urodził się w Hadze, w Niderlandach, 8 dni po tym jak jego ojciec zmarł na ospę . Nosił tytuł suwerennego Księcia Oranii już od urodzenia. W okresie jego małoletności regencję sprawowała jego matka Maria, babka Amalia von Solms-Braunfeld oraz elektor Brandenburgii Fryderyk Wilhelm , który miał równoważyć wpływy dwóch nieprzepadających za sobą Maria niewiele interesowała się wychowaniem syna, spędzając czas głównie na francuskich dworach. Od kwietnia 1656 r. wychowawcą Wilhelma został Cornelis Trigland, następnie Gisbertius Voetius i Christiaan Huygens . W 1659 r. książę rozpoczął naukę na uniwersytecie w Lejdzie pod kierunkiem Hendrika Borniusa. W lutym 1660 r. jego wychowawcą został Samuel Chappuzeau. Młody książę nie przejawiał wielkiego zainteresowania dziełami filozofów czy klasyków literatury. Wolał czytać prace poświęcone sztuce, ogrodnictwu i malarstwie. 25 września 1660 r. pieczę nad edukacją Wilhelma przejęły Stany Holenderskiego, które chciały zadbać o odpowiednie przygotowanie księcia do sprawowania państwowych urzędów. 23 grudnia 1660 , zmarła matka Wilhelma (miał wtedy 10 lat) – również na ospę, w Whitehall Palace, w Londynie . Była akurat z wizytą u swojego brata króla Karola II Stuarta , i przed śmiercią wyznaczyła go na opiekuna swojego syna. Karol jednak zrzucił odpowiedzialność za siostrzeńca na jego babkę Amalię, księżną-wdowę. Karol stale korespondował z Wilhelmem i darzył go Wilhelma był w latach 1659 – 1661 Samuel Chappuzeau, protestancki wykładowca. 25 kwietnia 1653 r. Wilhelm otrzymał Order Podwiązki . W latach 1659 - 1666 Wilhelm pobierał nauki na uniwersytecie w Lejdzie , ale nigdy nie został oficjalnie włączony w poczet studentów. W 1666 r. otrzymał pierwsze urzędy w Republice Zjednoczonych Prowincji, ale dążenia do przywrócenia urzędu stadhouderatu Domowi Orańskiemu spotykały się ze sprzeciwem Jana de Witta , który sprawował w Niderlandach realną władzę. W 1667 r. stronnikom Orańczyka starało się uzyskać dla księcia stanowiska Kapitana Generalnego i Admirała Generalnego. W odpowiedzi de Witt wydał Edykt wieczysty, który stanowił, że wyżej wymienionych urzędów nie można łączyć z funkcją stadhoudera w żadnej ze Zjednoczonych Prowincji. Stadhouder NiderlandówSytuacja zmieniła się w 1672 r., kiedy wybuchła III wojna angielsko-holenderska . Z Anglią sprzymierzyła się Francja , która zaatakowała Niderlandy, zajmując większość kraju. W rozruchach jakie wybuchły w Hadze zamordowani zostali Jan de Witt i jego brat Cornelius. Partia orańska odniosła pełne zwycięstwo. 28 czerwca Wilhelm otrzymał stanowiska Kapitana Generalnego i Admirała Generalnego oraz został wybrany stadhouderem Holandii , Zelandii i Utrechtu . W 1675 r. otrzymał stadhouderat w Geldrii i Overijssel .W latach 1672 – 1673 holenderski admirał Michiel de Ruyter kilkakrotnie pokonał flotę angielsko-francuską, uniemożliwiając im zablokowanie niderlandzkich portów i wysadzenie desantu. Holendrzy odzyskali również Nowe Niderlandy . Te niepowodzenia i sojusz niderlandzko-hiszpański zniechęciły Anglików do kontynuowania wojny. 19 lutego 1674 r. zawarto traktat w Westminster , w którym Holendrzy zobowiązywali się opuścić Nowe Niderlandy (co uczynili w listopadzie 1674 r.). Była to ostatnia do 1781 r. wojna angielsko-holenderska. Aby umocnić pokój z Anglią 4 listopada 1677 r. w St. James's Palace, poślubił Marię Stuart ( 30 kwietnia 1662 – 28 grudnia 1694 ), najstarszą córkę Jakuba Stuarta, 1. księcia Yorku , i lady Anny Hade , córki 1. hrabiego Clarendon. Książę Yorku był następcą bezdzietnego Karola II, ale był katolikiem, a to małżeństwo miał poprawić jego wizerunek w oczach Wilhelma, Maria StuartMałżeństwo Wilhelma i Marii nie należało do szczęśliwych. Maria trzykrotnie była w ciąży, ale wszystkie kończyły się poronieniami. Wilhelm miał wiele kochanek wśród dam dworu swojej żony, a były także plotki, że Wilhelm jest homoseksualistą. Z biegiem czasu jednak stosunki między małżonkami uległy 1678 r. Wilhelm zawarł pokój z królem Francji Ludwikiem XIV . W 1679 r. przyjmował w Hadze swojego teścia, który musiał opuścić Anglię w wyniku antykatolickiej histerii jako rozpętała się tam po wpływem pogłosek o "papieskim spisku", który miał na celu obalenie i zamordowanie Karola II. W 1683 r. przyjął również księcia Monmouth , który był kandydatem angielskich protestantów do sukcesji po Karolu II, a który znalazł się na wygnaniu po nieudanej próbie zamachu na Karola i jego brata. Z niepokojem obserwował również agresywną politykę Ludwika XIV w Niemczech . Wielce go zaniepokoiło przyłączenie Alzacji do Francji i francuskie apetyty na Luksemburg . W 1686 r. przyłączył się do Ligi Augsburskiej razem z cesarzem Leopoldem I i innymi książętami niemieckimi. Tymczasem jednak zaszły wydarzenia, które na pewien czas odwróciły uwagę Wilhelma od spraw kontynentu. Król Anglii Chwalebna rewolucjaKról Karol II zmarł w 1685 r. i tron Anglii i Szkocji przypadł jego katolickiemu bratu, Jakubowi II. Jego rządy i faworyzowanie katolików nie cieszyły się poparciem w Anglii. Dodatkowo 10 czerwca 1688 r. katolicka królowa Maria z Modeny urodziła syna, Jakuba , który został następcą tronu (dotychczasową następczynią tronu była Maria, żona Wilhelma). Perspektywa utrwalenia się katolickiej dynastii na angielskim tronie była nie do przyjęcia dla Anglii. Zwalczające się dotąd frakcje wigów i torysów doszły do porozumienia i pod koniec czerwca wysłali list do Wilhelma z prośbą aby przybył i obalił Jakuba (list podpisała tzw. nieśmiertelna siódemka – lord Danby, lord Shrewsbury , lord Devonshire, lord Lumley, Henry Compton, biskup Londynu, Edward Russell i Henry Sydney , który spisał owo "zaproszenie").Przygotowania trwały całe lato. Wilhelmowi sprzyjała sytuacja międzynarodowa. W 1688 r. agresja francuska na Palatynat wywołała kolejną wojnę z Francją, zwaną wojną augsburską . Jakub II był postrzegany przez większość Europy jako sojusznik Ludwika XIV. Kiedy we wrześniu Wilhelm ogłosił, że wyprawia się do Anglii aby bronić religii protestanckiej i oraz wolności Parlamentu poparły go katolickie kraje Ligi, a także papież Innocenty XI . Na początku listopada Wilhelm wszedł na pokład okrętu Den Briel i 5 listopada wylądował z 15 000 żołnierzy w Brixham . Poparcia Wilhelmowi udzieliła armia i flota, przybywali do niego liczni lordowie świeccy i duchowni. Podczas marszu na Londyn Wilhelm zwołał swój pierwszy Parlament w Berry Pomeroy . Opuszczany przez kolejnych stronników Jakub podjął 11 grudnia nieudaną próbę ucieczki, ale został pojmany przez rybaków i odstawiony do Londynu. Powiodła się druga próba ucieczki podjęta 23 grudnia . Wilhelm nie przeszkadzał teściowi w ucieczce, nie chcąc uczynić z niego męczennika katolickiej II StuartUcieczka Jakuba została potraktowana przez stany Anglii jako abdykacja. Parlament zwrócił się wówczas do Marii Stuart o objęcie tronu. Kwestią sporną pozostał status jej małżonka. Początkowo miał on nosić tytuł księcia-małżonka, ostatecznie zaproponowano mu tytuł królewski, ale tylko na czas życia Marii. Wilhelm nie zgodził się na to i zażądał dożywotniego tytułu królewskiego. To wywołało opór Parlamentu, który posunął się nawet do zaproponowania, aby nie nadawać Wilhelmowi żadnego tytułu. Ostatecznie dzięki poparciu swojej żony Wilhelmowi udało się narzucić swoje zdanie Parlamentowi. 13 lutego 1689 r. Parlament uchwalił Bill of Rights , który zapoczątkował w Anglii okres monarchii konstytucyjnej. Zakazywał on ustanawiania nowych praw i nakładania podatków bez zgody obu Izb, nakazywał częste zwoływanie Parlamentu (w 1694 r. sprecyzowano, że kadencja Parlamentu ma trwać 3 lata), wolne wybory do Parlamentu, wolność słowa i debatowania w Parlamencie, przy jednoczesnej dyskryminacji katolików (wykluczeni z linii sukcesji do brytyjskiego tronu oraz pozbawieni możliwości piastowania urzędów państwowych). Wilhelm i Maria zaprzysięgli ustawę i 11 kwietnia zostali ukoronowani w Westminsterze przez biskupa Comptona (William Sancroft, arcybiskup Canterbury , odmówił zgody na koronację, gdyż uznawał detronizację Jakuba za nielegalną). 11 maja Wilhelm został uznany królem w Szkocji. Przyjął tam imię Wilhelma II. Walki z jakobitamiZakończenie tej tzw. chwalebnej rewolucji nie oznaczało bynajmniej końca walki o koronę. Jakub II udał się na wygnanie do Francji, gdzie wsparcie obiecał mu Ludwik XIV. W kraju, zwłaszcza w Irlandii i Szkocji pozostali stronnicy Jakuba, zwany jakobitami . Pierwsze powstanie wywołali już w kwietniu 1689 r. w Szkocji pod wodzą wicehrabiego Dundee. Poparcia udzieliły mu klany górskie. 27 lipca pokonał Anglików pod Killiecrankie, ale sam zginął walcząc w pierwszej linii. Po jego śmierci powstanie zaczęło przygasać. Ostatnie oddziały walczyły do 1691 r. W tym samym roku Wilhelm spróbował przeciągnąć na swoją stronę klanowych przywódców. Po fiasku tej inicjatywy rząd w Edynburgu obsadzony przez stronników Wilhelma (tzw. oranżystów ) ogłosił ultimatum, w którym nakazywał złożenie do końca 1691 r. przysięgi na wierność Wilhelmowi. Kto by tego nie uczynił zostanie ogłoszony zdrajcą ze wszystkimi tego złożeniem przysięgi zwlekał Alastair Maclan, wódz bocznej gałęzi klanu MacDonaldów . Wykorzystali to jego wrogowie z klanu Campbell . 13 lutego 1692 r. 2 kompanie Pułku Piechoty Hrabstwa Argyll pod dowództwem Roberta Campella z Glenlyon dokonały masakry 37 członków klanu MacDonald w Glencoe (tzw. rzeź w Glencoe ). Wieść o masakrze obiegła całą Szkocję, a dzięki działalności jakobitów całą Europę. Rząd w Londynie zaprzeczał powiązaniu masakry z królem Wilhelmem, ale niewielu w to uwierzyło. Masakra w Glencoe przyczyniła się do upadku prestiżu Wilhelma w oporu znajdowało się jeszcze w Irlandii. Ta w większości katolicka wyspa trwała wiernie przy Domu Stuartów. 12 marca 1689 r. w Irlandii wylądował Jakub II uzyskując szerokie poparcie wśród Irlandczyków. Sukcesy Jakuba zmusiły Wilhelma do działania. Już latem 1689 r. wysłał na wyspę posiłki pod wodzą księcia Schomberga . Książę pokonał oddziały Jakuba, ale dysponując mniejszymi siłami nie zdecydował się na pościg i wycofał się na leże zimowe do Ulsteru . 25 czerwca 1690 r. do Ulsteru przybył Wilhelm i rozpoczął marsz na Dublin . Jakobici nie mogli sobie pozwolić na utratę tego ważnego miasta i postanowili przeciąć Wilhelmowi drogę nad rzeką Boyne .Wilhelm dotarł nad Boyne 10 lipca . Następnego dnia o mało co nie stracił życia, kiedy ostrzelała go jakobicka artyleria podczas rekonesansu. Sama bitwa odbyła się 12 lipca 1690 r. Była zacięta, a jakobici stawiali twardy opór. Dopiero groźba okrążenia przez oranżystów zmusiły jakobitów do odwrotu, który jednak odbywał się w dobrym porządku. Później jednak spanikował Jakub, który odpłynął do Francji, a część piechoty zdezerterowała. 14 lipca Wilhelm tryumfalnie wkroczył do Dublina. Walki trwały jeszcze przez rok i zakończyły się kapitulacją resztek armii jakobickiej w Limerick . Panowanie Wilhelma w Irlandii zostało utrwalone. Sprawy wewnętrznePierwszym aktem Wilhelma jako króla Anglii był Akt o Tolerancji z 1689 r. w którym gwarantował tolerancję religijną anglikańskim nonkonformistom. Utrzymała się jednak dyskryminacja katolików. Przez kolejne 5 lat Wilhelm współrządził ze swoją żoną. Kiedy Wilhelm przebywał za granicą Maria rządziła w jego imieniu, kiedy Wilhelm przebywał w kraju sprawował pełnię władzy. Chociaż wychowany w kalwinizmie, po objęciu angielskiego tronu przeszedł na Anglikanizm. Śmierć żony w 1694 r. głęboko go zasmuciła. Miał wówczas powiedzieć, że z najszczęśliwszego człowieka stał się najżałośniejszym stworzeniem na III OrańskiWilhelm faworyzował ludzi, którzy wraz z nim przybyli z Niderlandów. Wielką karierę zrobiło zwłaszcza dwóch z nich: Hans Willem Bentinck i Arnold Joost van Keppel, którzy otrzymali parowskie tytuły, odpowiednio hrabiego Portaland i hrabiego Albemarle .W 1701 r. Parlament uchwalił kolejny ważny akt prawny, mianowicie Act of Settlement , który ustalał porządek sukcesji po Wilhelmie III (po jego bezpotomnej śmierci tron miała objąć jego szwagierka Anna, korona miała następnie przypaść jej potomstwu, a w wypadku jego braku, dalekiej kuzynce obojga, Zofii Dorocie , żonie elektora Hanoweru). Oprócz tego Act zawierał wiele fundamentalnych postanowień dla rozwoju brytyjskiej monarchii parlamentarnej. Stwierdzono tam, że król jest związany prawem, stworzono podstawy niezawisłości sędziowskiej (sędzia mógł zostać usunięty jedynie na żądanie obu Izb), odebrano również królowi prawo łaski wobec ministra oskarżonego w trybie czasów króla Wilhelma (zwanego przez swoich zwolenników 'królem Billym) rozpoczął się również proces kształtowania angielskiego gabinetu. Wywodził się on bezpośrednio z Tajnej Rady, z której za czasów Karola II zaczęto powoływać wybranych urzędników, którzy zbierali się w gabinecie królewskim (stąd nazwa). Za czasów Wilhelma podział brytyjskiej sceny politycznej sprawił, że członkowie gabinetu często nie mogli dojść do porozumienia. Aby uniknąć sporów król Wilhelm zaczął powoływać do gabinetu przedstawicieli tej partii, która miała większość w Izbie Gmin .W polityce gospodarczej Wilhelm popierał interesy właścicieli ziemskich i burżuazji. Wprowadził premie za wywóz zboża z Anglii. Aby podnieść dochody skarbu ustanowiono podatek gruntowy ( 1689 r.). W celu powiększenia kredytów państwowych założono w 1694 r. Bank Anglii w Londynie. Miał on wprawo emisji banknotów, dyskontowania weksli oraz przeprowadzania transakcji finansowych. Bank udzielił państwu wysokiej pożyczki w wysokości 8 milionów funtów z oprocentowaniem 8%.W 1693 r. Wilhelm i Maria powołali College of William and Mary w Williamsburgu w Wirginii , drugą najstarszą szkołę wyższą w Ameryce. Polityka zagraniczna Wojna z Ludwikiem XIVWalki z jakobitami w Irlandii były częścią wojny Ligi Augsburskiej z Francją jaka trwała na kontynencie od 1688 r. (wojna angielsko-francuska toczyła się również w Ameryce i znana jest jako wojna króla Wilhelma ). Niderlandy zaatakowała armia pod wodzą Marszałka Francji de Luxemburga . Wilhelm pojawił się na europejskim teatrze działań dopiero w 1692 r., kiedy francuska próba osadzenia na tronie Anglii Jakuba II została udaremniona w wyniku klęski francuskiej floty w pod La Houge . Pierwszym zadaniem Wilhelma było uwolnienie od oblężenia twierdzy Namur . Wilhelm spóźnił się jednak i 30 czerwca twierdza Wilhelm, na czele połączonych angielsko-niderlandzko-duńskich wojsk w liczbie 90 000, pomaszerował na Mons . Osłaniająca oblężenie Namur armia marszałka Luxemburga ruszyła aby osłonić miasto. 3 sierpnia 1692 r. sprzymierzeni zaatakowali nagle obóz francuski pod Steenkerke . Luxemburg był całkowicie zaskoczony, jednak ukształtowanie terenu nie sprzyjało koalicji. Wilhelm Orański wydał w końcu rozkaz, aby kawaleria wycofała się walki co wprowadziło zamieszenie w szeregach sprzymierzonych. Linia francuska zdołała okrzepnąć, a na dodatek Luxemburgowi udało się wprowadzić na pole bitwy centrum i lewe skrzydło. Wilhelm uznał wówczas, że bitwa jest przegrana i nakazał odwrót, podczas którego ucierpiała jeszcze tylna straż później Wilhelm ponownie zmierzył się z Luxemburgiem, tym razem Neerwinden . Bitwa odbyła się 29 lipca 1693 r. Luxemburgowi udało się zmusić Orańczyka do podziału armii. Francuski dowódca skupił się następnie na atakach na wieś Neerwinden . Wilhelm wówczas rozpoczął przerzucanie z centrum i lewego skrzydła oddziałów na zagrożony odcinek. Wykorzystał to dowodzący francuskim centrum Feuquières, który poprowadził szarżę francuskiej kawalerii. Zaskoczone oddziały koalicji rzuciły się do ucieczki przez rzekę Geete, gdzie setki żołnierzy utonęło. Tylko postawa brytyjskiej straży tylnej pod osobistym dowództwem Wilhelma uratowała sprzymierzonych od zupełnego porażek w polu sprzymierzonym udało się zachować przewagę w Niderlandach. Chwiejna równowaga zachowana została również w koloniach, gdzie Francuzi opanowali Ziemię Ruperta i Nową Fundlandię , natomiast Anglicy zajęli Akadię . Planowana ofensywa nie doszła do skutku i wojna przekształciła się w ciąg granicznych kończący wojnę rozpoczął się w maju 1697 r. w Rijswijk niedaleko Hagi. Traktat został podpisany 20 września . Przywrócono status quo w koloniach między Anglią i Francją. Holendrzy uzyskali prawo posiadania garnizonów w kilku belgijskich twierdzach (tzw. "twierdzach bariery"), które miały stanowić strefę buforową między Francją a Republiką Zjednoczonych Prowincji. Ludwik XIV obiecał również nie popierać jakobickich pretensji do tronu (w 1696 r. jakobici planowali zamach na Wilhelma i przywrócenie tronu Jakobowi II). Sukcesja hiszpańskaPrzez kolejne lata uwagę Wilhelma, podobnie jak i całej Europy, zaprzątała kwestia sukcesji po bezdzietnym królu Hiszpanii Karolu II . Kandydatów było dwóch – młodszy syn cesarza Leopolda I , arcyksiążę Karol , i wnuk Ludwika XIV, Filip, książę Andegawenii . Stawką była nie tylko Hiszpania, ale również jej posiadłości w Niderlandach i Włoszech, a także kolonie. Niezależnie która ze stron zdobyłaby hiszpańską koronę stanowiłoby to rażące naruszenie zasady równowagi europejskiej, której gwarantem był Wilhelm III. Narodził się więc pomysł rozbioru posiadłości hiszpańskich między Francję i Austrię. Nie spodobało się to jednak Hiszpanom, którzy byli zdeterminowani utrzymać jedność swojego imperium. Dwa tzw. "traktaty rozbiorowe" z 1698 i 1700 r. pozostały martwą się do tego postawa Ludwika XIV. Karol II zmarł w 1700 r., zapisując koronę Hiszpanii i jej wszystkie posiadłości Filipowi Andegaweńskiemu. Ludwik przeszedł więc do porządku dziennego nad drugim traktatem rozbiorowym, wprowadził Filipa do Madrytu , wkroczył do Mediolanu i Belgii i usunął holenderskie garnizony z Twierdz Bariery. W 1701 r. zmarł również Jakub II i pretensje do korony odziedziczył jego jedyny syn. Francuzi znowu zaczęli popierać sprawę pretendenta. W 1701 r. zachód Europy pogrążył się w wojnie o sukcesję hiszpańską , która trwała do 1713 r. Śmierć i następstwoWilhelm nie dożył zakończenia wojny. W 1702 r. podczas jazdy konnej, koń potknął się, a Wilhelm spadł zeń tak nieszczęśliwie, że złamał nogę. Wkrótce zachorował na zapalenie płuc i zmarł 8 marca 1702 r. Pochowany został w Opactwie Westminsterskim niedaleko swojej żony. Wraz z nim wymarła linia książąt Oranii wywodząca się od Wilhelma Milczka . Stadhouderat został obalony (przywrócono go dopiero w 1747 r.). Księstwo Oranii odziedziczył jego odległy krewny Jan Wilhelm Friso . Korona Anglii i Szkocji przypadła jego szwagierce, Annie .Prawdopodobnie koń Wilhelma wdepnął w kretowisko. Sprawiło to, że angielscy jakobici długo jeszcze wznosili toasty na cześć małego gentlemana w puszystym cześć Wilhelma nazwano miasta Nassau (obecnie stolica Bahamów ), Orange w stanie Connecticut oraz grupę miast "The Oranges" w stanie New Jersey (City of Orange Township, City of East Orange, Township of South Orange Village i Township of West Orange). BibliografiaStanisław Grzybowski, Pretendenci i górale: Z dziejów unii szkocko-angielskiej, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa, 1971 Robb, William of Orange, 1962 van der Kiste, William and Mary, 2003 Zins, Historia Anglii, Ossolineum, wyd. IV, Wrocław, 2001 Jakub II Stuart Król Irlandii 1689 - 1702 Następca Anna Stuart Inne hasła zawierające informacje o "Wilhelm III Orański": Inne lekcje zawierające informacje o "Wilhelm III Orański": Jakub I, pierwszy monarcha z dynastii Stuartów w Anglii, rządził krajem w latach 1603-1625. Wykształcony w tradycji humanistycznej, James był uczonym i hojnym mecenasem sztuki. Choć okazał się zdolnym władcą i administratorem, nie udało mu się rozwiązać najtrudniejszych problemów, z jakimi boryka się Anglia. James był synem szkockiej Królowej Marii Stuart i jej męża, Lorda Darnley. Gdy Darnley została zamordowana w 1567 roku, podejrzenia o zbrodnię padły na Mary i jej kochanka Jamesa Hepburna. Protestanccy lordowie Szkocji wstali i obalili * Mary, koronując Infanta Jakuba na króla. Kilku regentów* rządziło królestwem do 1585 roku, kiedy to Jakub przejął kontrolę. Cztery lata później ożenił się z Anną duńską. Ich syn Karol został później królem Szkocji i Anglii. wykształcenie humanistyczne, które otrzymał James, dobrze przygotowało go do debat nad wiodącymi kwestiami dnia. Studiował grekę i łacinę, teologię (z silnym naciskiem protestanckim), poezję, matematykę, Nauki przyrodnicze, geografię i teorię polityczną. Szkocki Dwór Jakuba był tętniącym życiem miejscem, w którym dworzanie rywalizowali o ucho króla. Przyjmował Rady z różnych źródeł, obrażając niektórych doradców, którzy uważali, że zasługują na większy wpływ. Gdy Elżbieta i zmarła w 1603 roku, Jakub objął tron w spokoju. Jednak wraz z tronem odziedziczył szereg poważnych problemów, w tym wojnę z Hiszpanią, napięcia religijne w domu, korupcję w rządzie i trudności finansowe na dworze. Jakub zawarł pokój z Hiszpanią w 1604 roku, a następnie zwrócił uwagę na kłopoty w kościele angielskim. Zorganizował konferencję, aby przedstawić swój plan tworzenia jedności w kościele, a przez całe swoje panowanie pracował nad mostem różnic między konserwatystami i reformatorami w kościele. Sponsorował także nowe angielskie tłumaczenie Biblii, znane do dziś jako wersja Króla Jakuba. jako Szkot, James stanął w obliczu pewnej ilości uprzedzeń w Anglii. Aby przyciągnąć i nagrodzić zwolenników, oferował wiele tytułów szlacheckich i darów, które obciążały Finanse królestwa. Jego angielscy poddani szczególnie obrażali jego dary Szkotom i jego wysiłki na rzecz zjednoczenia Anglii i Szkocji politycznie i społecznie. Jego pierwotny angielski Dwór i Rada zawierały kilku Szkotów, ale z czasem król obsadzał najważniejsze stanowiska Anglikami. polityka zagraniczna Jamesa, zwłaszcza wobec Hiszpanii, również powodowała problemy. Król wierzył, że władcy protestanccy i katoliccy mogą rozwiązać ich różnice i szukał sojuszy z Hiszpanią i innymi państwami katolickimi. Próbował też zaaranżować małżeństwo swojego syna Karola z hiszpańską księżniczką. Jego polityka zagraniczna stała się bardziej skomplikowana po wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618 roku. Austriaccy Habsburgowie wypędzili z ojczyzny jego córkę i jej męża Fryderyka, protestanckiego władcę niemieckiego Księstwa Palatynatu i króla Czech. Jakub wezwał hiszpańską gałąź rodu Habsburgów do wkroczenia i uregulowania sprawy. Anglicy byli jednak podejrzliwi wobec hiszpańskich wpływów katolickich, a plan króla, aby poślubić Karola w Hiszpańskiej rodzinie królewskiej, załamał się w 1623 roku. James zmarł dwa lata później. Jego syn objął tron jako Karol I. chociaż Jakub zajmował się problemami, które odziedziczył po Elżbiecie, ostatecznie nie udało mu się ich rozwiązać. Nigdy nie osiągnął swoich głównych celów poprawy finansów korony-chociaż bogactwo narodu wzrosło podczas jego panowania-ani zjednoczenia Szkocji i Anglii. Ponadto podczas panowania nad Anglią Dynastia Stuartów straciła kontakt z warunkami i nastrojami w Szkocji. Ten dystans okazał się później katastrofalny dla Karola. James and the Renaissance. Jakub uważał się za renesansowego władcę. Mecenat sztuki odgrywał dużą rolę na jego dworze, gdzie bogactwo materialne i ekspozycja były uważane za znak potęgi i chwały Anglii. Taka postawa doprowadziła do fali kolekcjonowania sztuki po 1604 roku. styl angielski odzwierciedlał mieszankę późnorenesansowych wpływów z Całej Europy. Łączyła wzory starożytnego świata ze Średniowieczem i nowo rozwijającym się stylem barokowym. Jednym z wielkich artystów tego okresu był architekt Inigo Jones, który stworzył wspaniałe domy, które odzwierciedlały tradycje starożytnej Grecji i Rzymu. Jones komponował także maski dworskie, formę rozrywki odrębną od panowania Jamesa. Te wyszukane widowiska łączyły muzykę, dramat i taniec, a przebrani szlachcice (w tym królewscy) wykonywali dla swoich rówieśników. Słynny dramaturg Ben Jonson napisał wiele masek dla dworu Jamesa. sam król przyczynił się do rozwoju kultury renesansu, pisząc kilka książek. W swoim Trew Law of Free Monarchies (1598) poparł zasadę boskiego prawa królów, oświadczając, że król nie odpowiada przed nikim innym, jak Bogiem. Jednakże Jakub wierzył również, że król powinien rządzić sprawiedliwie i przedkładać dobro królestwa nad wszystkie inne względy. Jego inne prace dotyczą teologii, poezji i spraw politycznych, w tym książki porad dla książąt*. (Zobacz też: Wielka Brytania; dramat; Anglia; monarchia; Szkocja. ) * Humanista nawiązujący do renesansowego ruchu kulturalnego promującego Studia Humanistyczne (języki, literatura i historia starożytnej Grecji i Rzymu) jako przewodnik po życiu * patron zwolennik lub sponsor finansowy artysty lub pisarza * Usuń , aby usunąć z wysokiego urzędu, często siłą * regent osoba, która działa w imieniu monarchy, który jest zbyt młody lub nie może rządzić * teologia studium o naturze Boga i religii * barok styl artystyczny XVI wieku charakteryzujący się ruchem, dramatem i wspaniałością skala * książę renesansowe określenie władcy niepodległego państwa For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Jakub II (król Szkocji). Connected to: {{:: Z Wikipedii, wolnej encyklopedii {{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}} This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Please click Add in the dialog above Please click Allow in the top-left corner, then click Install Now in the dialog Please click Open in the download dialog, then click Install Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list, then click Install {{::$ Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i SzkocjiJakobiccy pretendenci do tronu Anglii i SzkocjiSpis treści1 Stuartowie2 Dynastia sabaudzka3 Habsburg-Este4 Wittelsbachowie5 Zobacz też Stuartowie#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice1 Jakub II i VII 14 października 1633St. James's Palace16 września 1701Saint-Germain-en-Laye1685-1688 Karol I Stuart Henrietta Maria Burbon 2 Jakub III i VIII, Starszy Pretendent 10 czerwca 1688St. James's Palace1 stycznia 1766Rzym1701-1766 Jakub II Stuart Maria z Modeny 3 Karol III, Młodszy Pretendent Bonnie Prince Charlie31 grudnia 1720Rzym31 stycznia 1788Rzym1766-1788 Jakub III i VIII Maria Klementyna Sobieska 4 Henryk IX i I 11 marca 1725Rzym13 lipca 1807Frascati1788-1807 Jakub III i VIII Maria Klementyna Sobieska Dynastia sabaudzka#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice5 Karol IV Karol Emanuel IV, król Sardynii24 maja 1751Turyn6 października 1819Rzym1807-1819 Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon 6 Wiktor I Wiktor Emanuel I, król Sardynii24 lipca 1759Turyn10 stycznia 1824Moncalieri1819-1824 Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon 7 Maria III i II 6 grudnia 1792Turyn15 września 1840Cattajo1824-1840 Wiktor Emanuel I Maria Teresa Habsburg-Este Habsburg-Este#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice8 Franciszek I Franciszek V, książę Modeny1 czerwca 1819Modena20 listopada 1875Wiedeń1840-1875 Franciszek IV Habsburg-Este Maria III i II 9 Maria IV i III 2 lipca 1849Brünn3 lutego 1919Wildenwart1875-1919Ferdynand Karol Habsburg-Este Elżbieta Franciszka Habsburg Wittelsbachowie#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice10 Robert I i IV Rupprecht Bawarski18 maja 1869Monachium2 sierpnia 1955Leutstetten1919-1955 Ludwik III (król Bawarii) Maria IV i III 11 Albert I Albrecht Bawarski3 maja 1905Monachium8 lipca 1996Berg1955-1996 Ruppert Bawarski Maria Gabriela Bawarska 12 Franciszek II Franciszek Bawarski14 lipca 1933Monachium1996- Albert Bawarski Maria Draskovich von Traskotjan Zobacz też Władcy brytyjscy Linia jakobickiej sukcesji do brytyjskiego tronu (10 pozycji) Inne hasła zawierające informacje o "Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i Szkocji": Mieszko II Lambert ... 1484 ... 1499 ... Iwan IV Groźny ... XVI wiek ... 1408 ... Szkoci ... 1398 ... 1411 ... 1362 ... Inne lekcje zawierające informacje o "Jakobiccy pretendenci do tronu Anglii i Szkocji": 144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15) ... 214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 7) ... 233 Życie religijne w XX wieku (plansza 8) ... Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Login: Hasło: Załóż nowe konto za darmo » Odzyskaj stracone hasło Czy wiesz, że... Chart Angielski Greyhound jest najszybszym psem świata. Osiąga on nawet 100 km/h. chart pies Rodzaje szkół Gimnazja Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Kolegia Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Kursy, Szkolenia Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Licea Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Przedszkola Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Artystyczne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Podstawowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Policealne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Zawodowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Wyższe Uczelnie Dolnośląskie uczelnie Wrocław uczelnie Legnica Kujawsko-Pomorskie uczelnie Bydgoszcz uczelnie Toruń uczelnie Włocławek Lubelskie uczelnie Lublin uczelnie Zamość Lubuskie uczelnie Gorzów Wielkopolski uczelnie Zielona Góra Łódzkie uczelnie Łódź Małopolskie uczelnie Kraków uczelnie Nowy Sącz uczelnie Tarnów Mazowieckie uczelnie Warszawa uczelnie Radom uczelnie Ostrołęka uczelnie Płock Opolskie uczelnie Opole Podkarpackie uczelnie Rzeszów uczelnie Przemyśl Podlaskie uczelnie Białystok uczelnie Łomża Pomorskie uczelnie Gdańsk uczelnie Gdynia uczelnie Słupsk uczelnie Sopot Śląskie uczelnie Katowice uczelnie Bielsko-Biała uczelnie Częstochowa Świętokrzyskie uczelnie Kielce Warmińsko-Mazurskie uczelnie Olsztyn uczelnie Elbląg Wielkopolskie uczelnie Poznań uczelnie Gniezno Zachodniopomorskie uczelnie Szczecin uczelnie Koszalin Kuratoria, Poradnie Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Językowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Szkoły Jazdy Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Studia Podyplomowe Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Zielone Szkoły, Kolonie, Noclegi Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Sale konferencyjne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Relaks, Rozrywka Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Uczniowie, absolwenci Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie AP Edukacja - liceai szkoły policealne Publikacje nauczycieli Kontakt Formularz dodaniaszkoły do katalogu Ogólnopolski Katalog Kaszubska 10/1675-036 Koszalin Wszelkie pytania, uwagi i zmiany w katalogu prosimy kierować do: zmiany@ Wszelkie pytania, uwagi dotyczące Platformy Edukacyjnej prosimy kierować do: platforma@ Konta bankowe dla klientów katalogu Pełny ekran >>> Wiadomości Korepetycje z matematyki. Sposób na nadrobienie zaległości Pozycjonowanie strony internetowej we własnym zakresie Dlaczego warto kupić dziecku słownik ortograficzny? Wyprawka szkolna do 1 klasy podstawowej - potrzebne przybory Fenomenalna geokrata – właściwości i zastosowanie Nowy rok szkolny - jak skompletować wyprawkę szkolną dla dziecka? Na czym polega obróbka CNC? Do jakich prac przyda się koparka gąsienicowa? Jak wygląda praca w zawodzie operatora żurawia wieżowego? Jak wybrać szkołę żeglarstwa? Reklama zamów reklamę >>> Dodaj szkołę Formularz dodaniaszkoły do katalogu Nauka Język angielski Słówka - testy Słówka - lekcje Testy po angielsku Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Testy na prawo jazdy Kategoria B - lekcje Kategoria B - testy do lekcji Testy do egzaminu Język niemiecki Słówka - testy Słówka - lekcje Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Matematyka Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Konkurs "Kangur Matematyczny" Geografia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Państwa świata Chemia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Język hiszpański Słówka Prawo Egzamin konkursowy dla kandydatów na aplikantów Język polski Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Liceum - testy do lektur Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Ortografia - testy Historia Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Biologia Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Fizyka i astronomia Zadania do matury Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Informatyka Informatyka - zadania do matury Gimnazjum - lekcje Gimnazjum - testy do lekcji Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Wiedza o społeczeństwie Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji Podstawy przedsiębiorczości Liceum - lekcje Liceum - testy do lekcji

jakub krol anglii i szkocji